Η ρίγανη (Ορίγανον το κοινόν, Origanum vulgare) είναι αρωματικό ποώδες, πολυετές, ιθαγενές και θαμνώδες φυτό της Μεσογείου και της Κεντρικής Ασίας. Ανήκει στο γένος Ορίγανο της τάξης των λαμιωδών αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών. Πολυετές αρωματικό χόρτο, ευρύτατα διαδεδομένο σε όλους τους ξερότοπους της Ελλάδας, αυτοφυές, στα πιο άνυδρα και ανεμοδαρμένα βουνά και νησιά της χώρας μας, από την Μακεδονία, στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο ψηλά στον Ταύγετο και στον Πάρνωνα και στα περισσότερα νησιά μας.
Άλλες ονομασίες: Αγριορίγανη, Ρίανο, Ρούβανο, Ρούανο, Ορίγανος. Το όνομα της προέρχεται από τις λέξεις «όρος» και «γάνος», δηλαδή η λαμπρότητα, το φυτό που λαμπρύνει το βουνό.
Στην Αρχαία Ελλάδα τη συναντάμε να είναι σύμβολο χαράς και ευτυχίας καθώς τα γαμήλια στεφάνια συνήθιζαν να περιέχουν και κλαδιά ρίγανης αλλά και σαν καρύκευμα στην μαγειρική και σαν ένα από τα βασικότερα και ισχυρότερα ιάματα. Ο Αριστοτέλης έγραφε ότι αν τύχαινε και κάποιο τραυματισμένο από βέλος κυνηγού κατσίκι έτρωγε ρίγανη, η πληγή του έκλεινε! Επίσης τη χρησιμοποιούσαν πίνοντας το τσάι της σε κολικούς και εξωτερικά σε πρηξίματα όσο και για το στραβολαίμιασμα.
Η Ελληνική ρίγανη, Greek Oregano, είναι φυτό πολυετές και ποώδες, δηλαδή φυτό που έχει μαλακό βλαστό. Η ποιότητα της θεωρείται η καλύτερη παγκοσμίως.
Πέρα από το χαρακτηριστικό άρωμα και την γεύση που αφήνει στο φαγητό, έχει και πάρα πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, με κυριότερη την γνωστή δραστική ουσία, την καρβακρόλη. Η ρίγανη έχει 12 φορές περισσότερη αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι, 30 από την πατάτα και 42 από το μήλο! Χρησιμοποιείται ως καρύκευμα κυρίως στη μαγειρική, ιδιαίτερα στη χωριάτικη σαλάτα, αλλά και σπανιότερα ως αφέψημα, το οποίο αναφέρεται ως εξαιρετικό κατά του βήχα.
Η συλλογή της ρίγανης γίνεται κατά την ανθοφορία του φυτού, όπου τα άνθη της ξεραίνονται σε ειδικά υπόστεγα ή ξηραντήρια και στη συνέχεια τρίβονται και κοσκινίζονται.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΙΓΑΝΗΣ
Εσωτερική χρήση ως έγχυμα:
– Η ρίγανη είναι ένα από τα βότανα με το μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C
– Είναι πλούσια σε ανόργανα συστατικά, ασβέστιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, κάλιο, χαλκό, βόριο, μαγγάνιο και βιταμίνη Α.
– Αποτελεί πολύ καλή πηγή φυτικών ινών και β-καροτίνης.
– Έχει αντιβιοτικές και αντισηπτικές ιδιότητες, ιδιαίτερα το αιθέριο έλαιο, γι’ αυτό την κατατάσσουμε στα αντιοξειδωτικά φυτά.
– Πολύτιμη σε προβλήματα του στομάχου, ιδιαίτερα στην γαστρική ατονία.
– Βοηθά σε εντερικές διαταραχές και στους πόνους της κοιλιάς.
– Θεωρείται διεγερτικό, εφιδρωτικό, αποχρεμπτικό και αντιασθματικό.
– Κατάλληλο για ουλίτιδα, πονόδοντο και φλεγμονές του λαιμού με στοματικές πλύσεις και γαργάρες 2-3 φορές την ημέρα.
– Για την βελτίωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
– Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις γρίπης και κρυολογήματος.
– Για την δύσπνοια και τη φυματίωση των πνευμόνων.
– Για τις γυναικολογικές ασθένειες π.χ σαν εμμηναγωγό στα επώδυνα έμμηνα ή στην εμμηνόπαυση.
– Κατά των ρευματικών πόνων των μυών και των αρθρώσεων.
– Λειτουργεί σαν ηρεμιστικό μέσο για το νευρικό σύστημα.
– Κατά του πονοκεφάλου.
– Κατά της ευκοιλιότητας.
– Δρα σαν διουρητικό μέσο στις ασθένειες των νεφρών, ρευματικές παραμορφώσεις των αρθρώσεων και ποδάγρα.
– Βοηθά στην επούλωση και αποστείρωση πληγών και αμυχών που πυορροούν.
– Ελευθερώνει από τους σπασμούς και τον λόξιγκα.
Εξωτερική χρήση:
– Οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σε στηθικά νοσήματα.
– Με τα πρώτα συμπτώματα του κρυολογήματος ή της γρίπης τοποθετούμε μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο ρίγανης ή ριγανέλαιου σε ένα χαρτομάντιλο ή σε λίγο βαμβάκι και το βάζουμε δίπλα στο μαξιλάρι μας για να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση της μύτης.
– Με πλύσεις, λουτρά και εντριβές δρα κατά του «στραβολαιμιάσματος» και των μυϊκών ψύξεων, όπως της φθειρίασης.
– Βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων.
– Αφέψημα ρίγανης στο νερό του μπάνιου, καταπραΰνει και τονώνει. Βράζουμε 100 γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό.
– Χρησιμοποιείται υπό μορφή εμπλάστρων και για πλυσίματα στην αρθρίτιδα, μυϊκούς πόνους, έκζεμα, φαγούρα, καλόγερους και πυώδη σπυριά.
– Ένα κομμάτι βαμβάκι μουσκεμένο με το αλκολάτ, δηλαδή βότανο σε οινόπνευμα, (1:3) ή (1:4) της ρίγανης τοποθετείται στο πονεμένο δόντι για το σταμάτημα του πονόδοντου.
– Το αφέψημα της ρίγανης μπορούμε να το χρησιμοποιούμε ως λοσιόν καθαρισμού, μιας και είναι άριστο στο να απομακρύνει ρύπους και υπολείμματα από το δέρμα. Εάν διαπιστώσουμε πως μετά την ολιγοήμερη χρήση της γεμίζουμε σπυράκια, δεν ανησυχούμε, αυτό είναι δείγμα πως υπήρχε πρόβλημα στο εσωτερικό της επιδερμίδος μας και η ρίγανη το έφερε στην επιφάνεια ώστε να εξαλειφθεί!!
Αιθέριο έλαιο:
Η ξερή ρίγανη περιέχει 3% έως 5% αιθέριο έλαιο, ενώ σε μερικές περιοχές μπορεί να φτάσει και να περάσει το 7% περιεκτικότητα. Αυτό αυτό συμβαίνει μόνο σε περιοχές της Ελλάδας. Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης περιέχει δύο κύριες ουσίες στις οποίες αποδίδονται οι βιολογικές ισχυρές της δράσεις: Η καρβακρόλη και η θυμόλη. Χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας. Το ριγανέλαιο πωλείται σε υγρή μορφή και σε κάψουλες. Δεν πρέπει να συγχέουμε το αιθέριο έλαιο της ρίγανης με το φυτό της ρίγανης, που χρησιμοποιείται σαν καρύκευμα στην κουζίνα. Το καρύκευμα προέρχεται από το φυτό Origanum Marjoram ενώ το ριγανέλαιο από το φυτό Origanum Vulgare.
ΠΡΟΣΟΧΗ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΜΑΣ
Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ιστοσελίδα μας έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας ή την επίσκεψη σε άλλον ειδικό της υγείας. (Με πληροφορίες από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)